De hangkorf

Hij staat, de nieuwe hangkorf! Mede mogelijk gemaakt door jullie!
Vorig jaar augustus heb ik in de brandende zon en met veel plezier het rogge geoogst. Niet wetende dat ik die winter op bed kwam te liggen. Het geoogste rogge heeft daardoor ook lang liggen wachten.

Toen ik in februari eindelijk in staat was op te staan, ben ik onder leiding van Alberthe begonnen met vlechten. Langzaamaan voelde ik me weer wat beter. Na een winter kwakkelen, was de korf voor mij een bevrijding. Een weg naar de zomer, naar een lijf zonder pijn.

Elke week ging ik naar Alberthe en vlocht een stukje verder tot ik moe was en weer naar huis ging om te rusten.
In maart was ik klaar. Een zelf gevlochten hangkorf besmeerd met koeienpoep, leem en kalk, om hem en de bijen te beschermen tegen weer en wind.

Omdat een hangkorf moet hangen heb ik de mannen van Stadsboom gevraagd een stellage te maken. Stadsboom is opgericht door Jarno en Lonneke Wilbers met als doel een nieuwe kans voor mensen die een eerste (hernieuwde) stap zetten op weg naar de arbeidsmarkt èn een tweede leven voor een boom. Een passend bedrijf voor ons bijenparadijs. 

Bij het wieden van de bijentuin stuitte ik vervolgens afgelopen week op een volkje wat op de grond lag, gewikkeld in het anti worteldoek. Rustig leek het daar te wachtten op een nieuwe woning. Om het volk te kunnen vangen heb ik het worteldoek los geknipt en het volk in de schepkorf gegoten met een hoop rotzooi die in het worteldoek zat. Maar daar houdt een bijenvolk niet van. In de schepkorf gingen ze niet op de rotzooi zitten, waardoor ik het makkelijk kon weghalen.


De dag erna heb ik dit nieuwe volk in de hangkorf geschud. Schijnbaar zat er nog altijd rommel in de korf, want na een tijdje zag ik zowaar een grashalm uit de korf wandelen. Nog even later kwam er een stukje karton en een stukje leem naar buiten. En pas nadat alle rotzooi uit de hangkorf was verwijderd trokken de bijen naar binnen. Bijen hebben duidelijk behoefte aan een schone woning.

Wil je nu al komen kijken naar deze bijzondere bijenwoning? Kom gerust een keertje langs op Kiemkracht 64. 

The neverending story

Onze pinksterzwerm is weg. Toen ik voor inspectie vorige week vrijdag de kast opende, vond ik 5 dode bijen en een klein stukje nieuw raat.
Ik weet niet exact wat de oorzaak was maar vermoedelijk is bij het voeren van de zwerm de koningin weggevlogen en niet meer terug gekeerd.

Toch behoorlijk aangedaan ging ik de dag erna, met mijn broer, bij de oude kast kijken. Hoor ik misschien tuters en kwakers? Mag ik misschien rekenen op een nazwerm? Misschien dan toch nog?

We blijven even om te kijken of er nog wat gaat gebeuren. Johannes haalt brood voor onze lunch, ik hou de wacht. En jawel hoor, wederom vult de lucht zich met bijen en wederom is het indrukwekkend en prachtig! "Een nazwerm!' dacht ik. Maar na een tijdje verzamelen de bijen zich weer bij het vlieggat van hun kast. Dat is vreemd.

We wachten af.
Inmiddels zitten er een tiental bijen op de grond voor de bijenstal. Ik zak op mijn knieën en wat schetst mijn verbazing? De koningin land voor mijn neus op een paardenbloemblad. Direct wordt ze omringt door een aantal werksters. Het blad waait vervaarlijk in de wind en in een onoplettend moment ben ik haar weer kwijt.

Zou ze terug zijn naar de kast? Was ze een oriëntatievlucht aan het maken, heeft ze gepaard? Was het toch een zwerm die zich bedacht heeft?
Ik weet het niet maar als we even later nogmaals gaan kijken, zijn vrijwel alle bijen de kast weer ingetrokken en als we ons oor tegen de kast leggen horen we toch duidelijk het tuten van de koningin. Zou het dan toch nog goed komen?
Wordt vervolgd........

Een Pinksterzwerm

`s Ochtends, om een uur of 10 op deze eerste Pinksterdag, zit ik op mijn knieën een meter of twee van de bijenkast te wieden. Ik hoor darren zoemen, iets wat vreemd is op deze tijd van de dag. Ik kijk, maar zie ze niet. Een paar minuten later weet ik niet wat mij overkomt, ik zit nog altijd op mijn knieën maar nu in een wolk van bijen! Een gonzend zoemen omarmt mij en ik ben stil.
Eventjes dan, want als mens van deze tijd wil ik dit bijzondere fenomeen vastleggen. Na een tijdje, ik ben de beleving van tijd kwijt, ontstaat er op een zwak takje van een fruitboompje een tros. Het zoemt nog altijd rond dit trosje. Bij nadere inspectie zie ik ook een kluit bijen op de grond liggen.
Ik wacht.

Inmiddels zijn mijn ouders en Marion met haar dochter gearriveerd. Ik kan gaan scheppen! Geen idee hoe, geen idee wanneer, misschien ben ik wel te vroeg. Ik hou de korf onder de tros en geef een ruk aan de tak. Een gezoem stijgt op en de bijen vallen in de mand.

En nu, hoe nu verder? Na wat overleg met mijn vader besluit ik de korf over de op de grond liggende kluit bijen te zetten. Schuin, dat wel, zodat rondvliegende bijen er ook nog in kunnen.
Als de bijen in de korf tot rust gekomen zijn kan ik er van uitgaan dat ook de koningin bij hen is. Zou dat niet zo zijn zouden ze rond gaan vliegen.

Ik sluit de korf af met een doek en zet ze weg in de kelder bij Marion. Opdoeken, noemen we dat. Dit om de speurbijen te misleiden. Speurbijen zoeken een nieuwe woning en als ze die gevonden hebben komen ze het volk halen. Dat zou kunnen betekenen dat ik het volk kwijt ben. Om ze te misleiden zet ik ze een nachtje in de kelder. Morgen krijgt dit volk van mij een woning...

Zwermen

Hoe is het nu met het bijenparadijs? We verwachten de eerste zwerm! Dankzij jullie hulp hebben we daarvoor al deels een bloementuin gemaakt, wordt er een stevige houten stellage door de sociale timmerplaats Stadsboom gemaakt voor de hangkorf. En voor ìn de korf is het binnenwerk (gebogen houten raten) er ook al.

Nu staat alles in bloei. Dus kunnen de bijen meer stuifmeel en nectar verzamelen. Daardoor groeit het bijenvolk in aantal. Dan maken ze een speciale kamer voor een nieuwe koningin. dat is een moerdop. Vlak voordat de nieuwe koningin uitkomt vliegt de oude koningin met een deel van haar volk weg om te zwermen.

Gezoem vult de lucht, duizenden bijen vliegen door elkaar. Ze landen ergens aan een tak en vormen een tros. Dit volk zoekt een nieuwe plek om te wonen. Wat dacht je van een prachtige handgevlochten korf...?

Ik schep met een mand de tros van de tak, wacht tot alle bijtjes in de korf weer tot rust gekomen zijn en sluit de korf. Na een nacht in de korf kan ik het volk in haar nieuwe woning schudden. Zij zullen daar opnieuw raten gaan bouwen, honing maken en de koningin zal nieuwe eitjes leggen waardoor ook dit volkje weer kan groeien.

Ondertussen is in de 'oude' kast de nieuwe koningin uitgekomen. Binnen drie weken zal ze op bruidsvlucht gaan en paren met 20 darren. Voor de rest van haar leven heeft ze voldoende zaad om bevruchte eitjes te kunnen leggen en het voortbestaan van het volk te waarborgen. Een nieuw volk en een nieuwe koningin zijn geboren.

Het bouwen van het bijenhuisje

Mijn wens was een bijenhuisje. Een huisje waar de kasten en de korven meer beschermd zijn tegen het extreme weer. De bijen kunnen nu even hun vleugels strekken, ook als het heel erg hard waait. De regen slaat minder hard op de kast in en het hout blijft langer goed.

Een aantal weken geleden zijn Pa, Reinoud en Ruud begonnen aan de bouw van de bijenstal. Het is fijn om met hen te werken en met oude knoei, zoals mijn vader het noemt. De dakpannen komen van Rinus oude dak, de wanden zijn gemaakt van oude planken van de kaasboer, de windveren zijn van Reinouds schutting en de constructie is gemaakt van oude balken uit het huis van Marion. Alleen schroeven, spijkers, steunhaken en panlatten heb ik nieuw gekocht. Met de eerste giften uit de crowdfuding en met de enorme inzet van Rein en Pa is het bijenhuisje nu klaar.

Gister moesten we schuilen tegen de harde wind en de regen. In het huisje voelden de mannen ze zich weer eventjes kleine jongens. "We hebben een mooie hut gemaakt en jij mag imker spelen" zeiden zij. "Ik ben voor!" antwoordde ik.

Persoonlijke ben ik vooral geraakt door de tomeloze, geheel belangeloze inzet van mijn vader en van Reinoud. In weer en wind hebben ze staan zagen, timmeren, schroeven en meten. Bij voorkeur in die volgorde, en het is fantastisch  geworden. We zijn zeer tevreden over het resultaat en gezien de storm die we hebben gehad weten we ook dat het een solide bouwerk is. Dit huisje blijft nog wel even staan. Nu de tuin aanplanten...

Doneren voor het bijenparadijs kan nog steeds op:

Stichting Kiemkracht64
ovv:  Ik draag Bij 
NL 19 RABO 0145 2364 55

Help jij de bijen op Kiemkracht64 aan hun paradijs?

Het gaat niet goed met de bijen. Talloze volken worden ziek en gaan dood. Als imker op Kiemkracht64 draag ik bij aan het welzijn van alle bijen en ik vraag daarbij jouw hulp! Bijen hebben een natuurlijk huis en een rijke voedzame omgeving nodig om te overleven. Wij gaan beide creëren en dat kost geld.

Heb jij hart voor de bij, de natuur en de imker?

Doneer dan op:  

Stichting Kiemkracht64

ovv:  Ik draag Bij

NL 19 RABO 0145 2364 55

Ons ideaal

Het bijenparadijs is onderdeel van de 1,2 hectare van Kiemkracht in Malden. Wij bouwen op dit moment een bijenstal met oude gebruikte materialen. Daarin komen drie natuurbouwkasten. Afgelopen herfst hebben we 300 biologische bloembollen geplant. Ikzelf vlecht op dit moment een zgn. Sun Hive. Een hangende eivormige korf waarin de bijen hun raten kunnen bouwen zoals zij dat van nature in een holle boom zouden doen. Het rogge voor de korf heb ik afgelopen zomer geoogst. Het graan zaaien we dit jaar, zodat er volgend jaar weer gevlochten kan worden. En zo wordt de cirkel weer rond.

Wat hebben we nodig?  

Begroting van totaal: 2500,- is gebaseerd op:

-Hangkorven binnenwerk 2x200= 400,-
-Hangkorvenstellage  2x300= 600,-
-Natuurbouwkasten 2x 300= 600
-Materiaal bijenstal 150,-   
-Aanschaf planten bijentuin 750,-

Wil jij ons helpen met dit bijenparadijs? Elke donatie, hoe groot of klein ook, is welkom!

Wat kun je voor jouw donatie verwachten?

In de zomer van dit jaar zijn jullie meer dan welkom om te komen kijken naar deze prachtige inspirerende plek in ontwikkeling. Ik zal jullie rondleiden door de tuin, de Sun Hive laten zien, wie weet is ze dan al bewoond door een bijenvolk! Ik zal voor jullie een dag organiseren waar je kunt ervaren hoe bijzonder de honingbij is, hoe mooi de tuin wordt en hoe lekker. Want het bijenparadijs is niet alleen een paradijs voor de bijen...

Namens de bijen en Kiemkracht 64,

een honingzoete groet!

Anneke

Bij Annie

Die prachtige warme dag van afgelopen zondag was een feest. Niet alleen voor ons, ook voor de bijen. Ze vlogen in en uit de kast en brachten stuifmeel binnen, zoals de fel oranje kleur van het stuifmeel van de krokus.
Een bij vloog met grote krachtsinspanning de kast uit, de lucht in, steeds een beetje hoger en steeds een beetje verder weg. In haar pootjes hing een dode zus, een werkster die de winter niet heeft overleefd. Ze brengt haar weg, ver weg van de kast om te zorgen dat eventuele ziekten niet de rest van de bijen besmet. Op een gegeven ogenblik laat ze haar los. De dode tuimelt in het gras en met een snelle vaart vliegt de werkster terug het vlieggat in, terug in de veilige warmte van haar Imme, haar volk.

Het verwondert mij elke keer weer hoe mooi de bijen hun werk uitvoeren. Ze lijken precies te weten wat ze moeten doen en wanneer ze dat moeten doen. Ze weten wanneer ze moeten uitvliegen en welke bloem haar kostbare nectar prijs geeft. Er lijkt een enorme veerkracht, werklust en wijsheid in de Imme te schuilen. En die wijsheid wil ik niet doorbreken met mijn lompe, domme interventies. Daarom imker ik op biologisch dynamische wijze. Een manier van bijen houden die wat mij betreft zoveel mogelijk recht doet aan de natuurlijke manier van werken en leven van de Imme. 

De belangrijkste principes die ik hier bij gebruik:

• Ik zie de volken als een geheel, de zgn. Imme. Daartoe behoren de koningin, de werksters, de darren, de raten, het broed, de voorraden stuifmeel en honing, maar ook de hele omgeving die de Imme verzorgt. Zij staat in verbinding met haar omgeving, de natuur. Volgens de meester kan een gezond volk een gebied van 60 km2 verzorgen. Maar omdat er tegenwoordig weinig te verzorgen is zal ik als imker een stukje van de omgeving zo gaan inrichten dat de bijen er hun nectar en stuifmeel wel kunnen halen. Zij zullen in ruil daarvoor zorgen voor de bestuiving van de gewassen, waardoor wij meer vruchten kunnen oogsten. 

• Om de Imme een zo natuurlijk mogelijk woning te bieden werk ik met kasten en korven waarin de bijen een ongedeeld bijenlichaam kunnen bouwen. Dat wil zeggen dat ik geen gebruik maak van afzonderlijke broed- en honingkamers. Dat zou een volk ook in de vrije natuur niet hebben. Vooral de hangkorf is naar mijn idee een mooie natuurlijke bijenwoning. Gemaakt van Sint Jans rogge en door mijzelf gevlochten. Alleen het afdak en het binnenwerk worden door de timmerman gemaakt, omdat ieder zijn vak heeft.

• Van nature zwermen volken als zij daar de tijd rijp voor achten. Ik volg hen daarin en schep het volk zodra het een tros gevormd heeft en geef het een nieuw huis. Op die manier wil ik mijn bijenstand steeds verder uitbouwen tot dat ik vijf volken heb.

de Imme en de imker

Vorig jaar schreef ik dit stukje op mijn persoonlijk blog. NU een jaar later ben ik zo gegrepen door de bijen dat ik een blog voor hen start.


Het duurde even maar uiteindelijk heb ik toch besloten om imker te worden. Tegen al mijn bezwaren in. Want zal ik de opleiding wel kunnen afmaken? Begin ik aan iets wat jaren ervaring vergt voordat je het echt begrijpt? En als ik straks een volk heb en ik ga dood? Kan dat wel, mag dat wel, is dat wel verstandig? Allemaal bezwaren en angsten die de afgelopen weken in mijn hoofd schreeuwden. Toch ga ik het doen, ik leef nu en niet morgen. Soms moet je iets doen wat goed voelt, maar misschien niet logisch klinkt.

Zaterdag 8 maart 2014. Daar zit ik dan in de Zeister vrije school. Het is vandaag landelijke BD-Imkerdag. Voor het eerst kom ik in aanraking met de imkers. Ik hoor de verhalen, ik zie de foto`s en bewonder de prachtige kasten en hangende korven. De wereld van de Imme opent zich voor mij en ik raak wat meer vertrouwd met haar woorden. De Imme is het volk, gezien als één geheel. Zou je over een mensenlichaam een vergrootglas leggen, ontdek je dat het bestaat uit vele kleine cellen. Leg je een verkleinglas op een bijenvolk zul je zien dat het één lichaam is, de Imme.

Of dat waar is weet ik niet, maar de gedachten het volk als een geheel te benaderen klinkt wel erg logisch. De koningin als middelpunt, de enige die eitjes legt. De darren (mannetjes) voor de bevruchting van een koningin en de werkster, de haalsters, de bewaaksters, de poetsster en de voedster. Honing, stuifmeel, nectar en drachtplanten, raten en ramen, het vliegplankje, het vlieggat. Het duizelt mij.

Ik heb nog zoveel te leren dat ik niet goed weet wat ik nu moet schrijven.
Wat ik wel weet is dat de verhalen over de bijen iets in mij aanraken. Ze ontroeren mij. De zorg voor dit dier moet erg bijzonder zijn. Het is raar, nog nooit heb ik werkelijk een volk bekeken, nog nooit een blik in een kast geworpen en toch raakt ze mij.

Er opent zich een nieuwe wereld en ik mag kijken!